W tym roku obchodzimy 80. rocznicę powstania w getcie białostockim. Z tej okazji Miasto organizuje szereg wydarzeń poświęconych pamięci Żydów, nie tylko białostockich. Najbliższe odbędą się w niedzielę, 5 lutego. W tym dniu w 1943 roku hitlerowcy rozpoczęli w getcie pierwszą akcję likwidacyjną. Trwała siedem dni – do 12 lutego 1943 r.
– W najbliższych dniach w Białymstoku odbędzie się kilka wydarzeń poświęconych tej bolesnej rocznicy. Zapraszam białostoczan do udziału w tych uroczystościach. Wspólnie uczcijmy pamięć o żydowskich mieszkańcach naszego miasta, którzy zostali zamknięci w getcie, a później byli rozstrzeliwani i wywożeni z niego do obozów śmierci przez niemieckiego okupanta – powiedział zastępca prezydenta Białegostoku Przemysław Tuchliński.
W piątek (3 lutego) o godz. 18.00 w Białostockim Ośrodku Kultury/Centrum im. Ludwika Zamenhofa przy ul. Warszawskiej 19 odbędzie się wernisaż wystawy „Świat utracony. Żydzi Polscy”. Na ekspozycję składa się ponad sto czarno-białych fotografii z lat 1918-1939, przedstawiających miasta i miasteczka, codzienne i odświętne życie polskich Żydów. Wystawa będzie otwarta dla zwiedzających do 8 kwietnia.
W niedzielę (5 lutego) Miasto upamiętni akcję likwidacyjną w getcie (tzw. pierwszą akcję, przeprowadzoną w dniach 5-12 lutego 1943 r.). Tego dnia o godz. 16.00 w Białostockim Ośrodku Kultury (CLZ) przy ul. Warszawskiej 19 odbędzie się spotkanie poświęcone książce „Żydzi Białostoccy. Karty Pamięci” autorstwa prof. Adama Czesława Dobrońskiego. Autor przedstawia w niej nieznane lub mało znane wątki historii białostockich Żydów. Rzuca nowe światło zarówno na historię Żydów, jak i samego Białegostoku. Warto o tym posłuchać i porozmawiać.
Na godz. 17.30 planowane jest przejście od symbolicznych bram getta do Pomnika Powstańców Getta, gdzie zostaną zapalone świece i złożone kwiaty. Marsz rozpocznie się na rogu ulic Sienkiewicza i Jurowieckiej, następnie przejdzie Aleją Piłsudskiego, Włókienniczą, Waryńskiego, Bohaterów Getta – na Plac Mordechaja Tenenbauma.
Na Placu Mordechaja Tenenbauma o godz. 18.00 odbędzie się główna uroczystość, poświęcona 80. rocznicy akcji lutowej w białostockim getcie. Będzie to wspomnienie o wydarzeniach, które miały miejsce w lutym 1943 roku – o oporze białostockich Żydów przed wywózką, o czynach Icchaka Malmeda, rodziny Kuriańskich, Frydy Feld czy Bluma Laks. O czynach, które były zapowiedzią sierpniowego powstania w getcie.
Natomiast o godz. 19.00 w Galerii im. Sleńdzińskich przy ul. Waryńskiego 24a odbędzie się czytanie performatywne fragmentów „Pamiętnika” Dawida Szpiro – 18-letniego syna fabrykanta. Jego zapiski kończą się przed wybuchem powstania w getcie. Muzycznym dopełnieniem wieczoru będzie koncert ukraińskiego duetu Nata & Evgeny.
Warto pamiętać, że w tym samym miejscu (Galeria Sleńdzińskich przy Waryńskiego) do 14 maja można oglądać wystawę malarstwa artystów żydowskich Białegostoku pt. „Non omnis…”. To próba przywrócenia pamięci o żydowskich malarzach urodzonych w Białymstoku, a pracujących i sławnych za granicą, takich jak Max Weber czy Simon Segal.
Wszystkim wydarzeniom związanym z obchodami 80. rocznicy powstania w getcie będzie towarzyszyć specjalnie zaprojektowany logotyp. Jest to graficzne ujęcie charakterystycznego fragmentu muru okalającego cmentarz, znajdujący się na terenie getta – dziś to najbliższa okolica Placu Mordechaja Tenenbauma. Dopełnieniem logo jest wkomponowana w znak Gwiazda Dawida.
Źródło: UM Białystok
