7 czerwca 2023 r. zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2021/782 z 29 kwietnia 2021 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. Nowy akt prawny ma zastąpić dotychczas obowiązujące rozporządzenie (WE) nr 1371/2007, a jego celem jest zapewnienie większej ochrony praw pasażerów w ruchu kolejowym oraz poprawa jakości i efektywności kolejowych usług pasażerskich.
— Wszyscy jesteśmy zgodni co do tego, że prawa pasażerów kolei powinny podlegać ochronie, dlatego razem z całą Unią Europejską dążymy do stworzenia systemu, w którym każdy pasażer będzie czuł się bezpiecznie i komfortowo. Wprowadzenie jednolitych standardów na kolei pomoże w zwiększaniu udziału kolejowego transportu pasażerskiego w stosunku do innych rodzajów transportu — powiedział wiceminister infrastruktury Andrzej Bittel.
Rozporządzenie (UE) 2021/782 ustanawia przepisy mające zastosowanie do następujących kolejowych usług pasażerskich:
- dalekobieżnych;
- międzynarodowych;
- regionalnych;
- miejskich i podmiejskich;
- wykonywanych na użytek historyczny lub turystyczny.
Nowe przepisy mają zastosowanie w całości w zakresie dalekobieżnych i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich, z wyjątkiem art. 10, który będzie stosowany od 7 czerwca 2030 r. Państwa członkowskie UE mają również możliwość przyznawania zwolnień ze stosowania tego rozporządzenia. W Polsce takie zwolnienia przyznano miejskim, podmiejskim i regionalnym kolejowym usługom pasażerskim, z uwagi na ich odmienny charakter w stosunku do dalekobieżnych usług pasażerskich. Natomiast przewozy świadczone wyłącznie na użytek historyczny lub turystyczny zostały całkowicie zwolnione ze stosowania rozporządzenia, z wyjątkiem art. 13 i 14.
Zwolnienia ze stosowania rozporządzenia (UE) 2021/782 w podziale na poszczególne rodzaje kolejowych usług pasażerskich zostały określone w art. 3 pkt 1 ustawy z 9 maja 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o transporcie kolejowym (Dz. U. poz. 967) nadającym nowe brzmienie art. 3a ustawy 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 602, z późn. zm.).
Źródło: Ministerstwo Infrastruktury
