Utworzenie Centrum Kultury Białoruskiej i unijne wsparcie finansowe dla uchodźców politycznych z Białorusi – to główne tematy poruszane podczas oficjalnej wizyty przedstawicieli białoruskiej opozycji demokratycznej w urzędzie marszałkowskim w Białymstoku. Spotkanie z marszałkiem Kosickim odbyło się w piątek, 14 lipca. Swiatłanie Cichanouskiej towarzyszyli białoruscy dyplomaci i politycy, m.in. były ambasador Białorusi w RP Paweł Łatuszka.
W spotkaniu uczestniczyli także: Ambasador RP w Mińsku Artur Michalski i zastępca dyrektora Gabinetu Marszałka Wojciech Tołkin-Żmijewski.
Szefowa Zjednoczonego Gabinetu Tymczasowego Białorusi podziękowała za działania Województwa Podlaskiego na rzecz rozwoju kultury i tradycji mniejszości białoruskiej zamieszkującej nasz region.
– To niezwykle ważne dla całej społeczności białoruskiej i w Polsce, i na Białorusi – mówiła Swiatłana Cichanouska.
Centrum Kultury Białoruskiej
Podczas spotkania marszałek Kosicki przedstawił koncepcję utworzenia miejsca, które miałoby skupiać i integrować środowiska mniejszości białoruskiej oraz Białorusinów uciekających do Polski przed reżimem Aleksandra Łukaszenki.
Utworzenie takiej instytucji to wspólny pomysł środowisk związanych z mniejszością białoruską oraz podlaskich samorządowców.
– Chcemy miejsca, które byłoby zarządzane przez osoby związane ze środowiskiem, które zajmowałoby się promocją białoruskiej kultury, przedsięwzięciami ważnymi dla mniejszości białoruskiej, ale też udzielałoby wsparcia przybywającym do nas obywatelom Białorusi – mówił marszałek.
W jego ramach organizowany miałby być m.in. Festiwal Przebudzonych „Tutaka”– wielkie święto białoruskiej kultury. Jak poinformował marszałek, centrum mogłoby zostać powołane przez samorząd województwa najpóźniej w październiku br.
Wsparcie unijne dla białoruskich uchodźców
Artur Kosicki poinformował też, że samorząd w najbliższym czasie wystąpi do Komisji Europejskiej o udzielenie finansowego wsparcia dla uchodźców politycznych w przebywających w Podlaskiem.
– Dużo mówi się o uchodźcach wojennych z Ukrainy i to jest zrozumiałe, ale do nas przybywa także wiele osób uciekających przed reżimem Łukaszenki. Im również należy się wsparcie. Chcielibyśmy uświadomić to Komisji Europejskiej – mówił marszałek.
Zwrócił się też do Swiatłany Cichanouskiej o popieranie jego działań w tej kwestii podczas spotkań z przywódcami unijnymi.
Podziękowania i wyrazy uznania dla działań podlaskiego samorządu za wspieranie mniejszości białoruskiej złożył Paweł Łatuszka. Nawiązał też do sytuacji polskiej mniejszości na Białorusi.
– To jest straszne, że liderzy mniejszości polskiej tacy jak Andrzej Poczobut znajdują się w więzieniu. Jesteśmy solidarni z narodem polskim, bo Andrzej Poczobut jest dla nas bohaterem – dodał.
W czasie spotkania poruszono też kwestie dotyczące planowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki zmian w szkołach z obowiązkowymi językami mniejszości narodowych.
Samorząd województwa na rzecz mniejszości białoruskiej
Tylko od 2021 r. z budżetu województwa na inicjatywy kulturalne środowisk mniejszości białoruskiej przeznaczono tu ponad 1,2 mln zł. (2021 r. – 136 tys. zł; 2022 r. – 448 tys. zł i w 2023 r. – prawie 700 tys. zł).
Dofinansowano m.in.: Wieczorki Białoruskie, Święto Kultury Białoruskiej, Dożynki Białoruskie, Kupalle, spotkania kulturowe w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, a także Szkołę podlasko-białoruskich kulturowych i historycznych tradycji przy Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, spektakle i występy zespołów czy cykl prezentacji muzycznych białoruskiej mniejszości narodowej „Różnogłosie”. Wsparcie otrzymują także Studio Folkloru Tradycyjnego „Żemerwa” i rodzinne warsztaty rękodzieła ludowego.
We współpracę z białoruskimi artystami angażują się także podlaskie instytucje kultury: Podlaski Instytut Kultury, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki i Ośrodek „Pogranicze- sztuk, kultur, narodów” w Sejnach.
Mniejszość białoruska w Podlaskiem
Podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego Spisu Powszechnego (NSP) narodowość białoruską zadeklarowało 43.880 obywateli polskich, w tym: w województwie podlaskim – 38.358 osób. Według NSP używanie języka białoruskiego w kontaktach domowych zadeklarowało 40,6 tys. osób. Najwięcej polskich obywateli narodowości białoruskiej mieszka w Bielsku Podlaskim, Hajnówce, gminach: Czyże, Dubicze Cerkiewne, Orla, Kleszczele czy Narew.
Do największych imprez kulturalnych mniejszości białoruskiej w Polsce zaliczają się), Festiwal „Piosenka Białoruska” w Białymstoku, Bielska Jesień Bardów, Święto Kultury Białoruskiej w Białymstoku, Święto „Kupalle” w Białowieży, Trialog w Krynkach i oczywiście Festiwal Przebudzonych „Tutaka” (wcześniej Festiwal Białoruskiej Muzyki Młodzieżowej „Basowiszcza”). Jego tegoroczna edycja właśnie się rozpoczyna, a Swiatłana Cichanouska będzie jej gościem honorowym.
Źródło/Fot.: Województwo Podlaski
