Mija 35 lat jak odrodził się w Polsce samorząd terytorialny. 27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze w pełni demokratyczne wybory do Rady Miejskiej w Suwałkach.
Szanowni Suwalczanie
Wprowadzona 35 lat temu reforma samorządowa zniosła rady narodowe, oddzielając samorząd terytorialny od administracji rządowej i ustanawiając, iż wspólnotę samorządową tworzy ogół mieszkańców. 8 marca 1990 roku Sejm RP uchwalił ustawę o samorządzie gminnym, zawierającą najważniejsze uregulowania dotyczące działalności gminy, jej zadania własne oraz ustanawiając Radę Miejską organem stanowiącym i kontrolnym w gminie.
27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze całkowicie wolne wybory do samorządu terytorialnego. Datę tę przyjmuje się za formalny początek samorządności w Polsce. To jedno z najważniejszych wydarzeń odrodzonej III Rzeczypospolitej. Po raz pierwszy od wielu lat samorząd zbliżył się do obywatela i jego potrzeb, pełniąc wobec niego rolę służebną.
Jesteśmy dumni z powstałego przed 35 laty samorządu. Gdyby nie reforma samorządowa, to Rzeczpospolita – czy miejska, czy wiejska – wyglądałaby zupełnie inaczej. Jubileusz samorządu jest więc świętem wszystkich Polaków, którzy skorzystali na tej transformacji ustrojowej. Na przestrzeni 35 lat udało się zbudować wspólnie rzecz niesamowitą – naszą Małą Ojczyznę.
Oczywiście, jubileusz powinien służyć również refleksji nad tym co powinno się jeszcze udoskonalić lub zrobić inaczej. Mamy świadomość wielu wyzwań, które są przed nami. Widzimy szereg niepokojących zjawisk, jak migracje czy kwestia demografii, ale też i to, jak będzie wyglądał rozwój gospodarczy.
Samorząd to nie tylko doskonała absorpcja środków unijnych, choć pamiętać należy, że jako suwalski samorząd pozyskaliśmy w ciągu 21 lat z funduszy unijnych olbrzymie wsparcie. Samorządność od 1990 roku to także budżety obywatelskie, to ruchy miejskie, to władza blisko obywatela, to podstawa demokracji.
Praca w samorządzie to służba, którą należy wypełniać z wielką odpowiedzialnością, mając na uwadze dobro publiczne, więc dobro każdego mieszkańca. Osoby zaangażowane w działalność na rzecz lokalnego społeczeństwa na przestrzeni ostatniego trzydziestolecia łączy jedno – troska o lepsze jutro.
W imieniu własnym, ale także moich poprzedników sprawujących urząd Prezydenta Miasta Suwałk oraz osób wypełniających mandat radnego wszystkich kadencji, chcę Państwu bardzo serdecznie podziękować za dobre rady, życzliwość i wspólny wysiłek budowania wspólnoty Suwalczan. Mam nadzieję, że wraz z Radą Miejską obecnej kadencji, przy wsparciu pracowników Urzędu Miejskiego, innych instytucji samorządowych, organizacji biznesowych i społecznych oraz obywateli – uda się razem pokonać wszelkie przeciwności i dalej wspólnie skutecznie działać dla dobra Miasta Suwałk i jego mieszkańców.
Czesław Renkiewicz, Prezydent Miasta Suwałk
Trudne początki suwalskiego samorządu
Samorząd terytorialny ma w Polsce bogatą tradycję sięgającą czasów przedrozbiorowych, zachował też swoje znaczenie w II Rzeczpospolitej i dotrwał do 1950 r., tracąc jednak na znaczeniu po II wojnie światowej. W PRL został zastąpiony przez rady narodowe, które nie pochodziły z demokratycznych wyborów. Dopiero po zmianach ustrojowych odrodził się samorząd terytorialny.
27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze wybory do Rady Miejskiej w Suwałkach.
W pierwszych wyborach do suwalskiej Rady Miejskiej uczestniczyło zaledwie 36% uprawnionych wyborców. Najwięcej z nich zagłosowało na Suwalski Komitet Obywatelski – 8 071 głosów (23 radnych w 32 osobowej Radzie Miejskiej). Na Stronnictwo Demokratyczne zagłosowało 1 475 osób (5 radnych), a na Konfederację Polski Niepodległej – 1 197 głosów (4 radnych). Pozostałych 6 startujących komitetów wyborczych nie zdobyło żadnego mandatu radnego. Teraz nikt z wybranych wówczas radnych nie działa już w samorządzie. Najwięcej (ponad 1 000 głosów) uzyskał znany suwalski lekarz Jerzy Lasota i on został wybrany na pierwszej sesji przewodniczącym Rady Miejskiej.
Obrady rozpoczęły się odśpiewaniem hymnu narodowego i powitaniem przez radnego – seniora Jana Urbanowicza. Powodzenia radnym życzył ks. Kazimierz Hamerszmit. Na pierwszej sesji radni wybrali Prezydenta Miasta Suwałk. Został nim Zdzisław Chmielewski, który uzyskał 31 głosów na 32 możliwe. Po kilkunastu miesiącach zastąpił go Leszek Poźniak, który jako jedyny prezydent Suwałk został wybrany w drodze konkursu. W czasie I kadencji zmienił się też przewodniczący Rady: J. Lasotę zastąpiła Danuta Iwaszko.
