Do festiwalowej mapy Polski dołącza kolejne wydarzenie – Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner w Tykocinie. Pierwsza edycja wydarzenia organizowanego przez Instytut Mieczysława Wajnberga i Warszawskie Towarzystwo Sceniczne odbędzie się od 12 maja do 2 czerwca w tykocińskiej synagodze – jednym z najważniejszych zabytków kultury żydowskiej w Polsce. Na uczestników festiwalu czekać będą koncerty i wydarzenia edukacyjne. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.
„Tiktin” w języku jidysz oznacza Tykocin. W tym niewielkim, urokliwym miasteczku na pograniczu Mazowsza i Podlasia, znajduje się druga co do wielkości i jedna z najstarszych synagog w Polsce. To właśnie ten tykociński zabytek podczas Festiwalu Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner rozbrzmiewać będzie muzyką.
Celem festiwalu jest prezentacja szeroko pojętej muzyki żydowskiej – pisanej przez żydowskich kompozytorów i kompozytorki, poświęconej tematyce żydowskiej lub inspirowanej tradycyjnymi melodiami, instrumentami, religią i historią Żydów. Organizatorzy festiwalu koncentrują się na artystycznym dorobku diaspory żydowskiej obecnej na terenach Polski przez blisko 1000 lat.
“Podczas Festiwalu im. Rywki Tiktiner chcemy opowiadać o polsko-żydowskiej historii nie tylko Tykocina, ale także całego wschodniego regionu Polski. Będziemy prezentować zarówno dzieła znanych kompozytorów, takich jak Felix Mendelssohn, Ernest Bloch, Franz Schubert czy Mieczysław Wajnberg, jak i utwory dopiero niedawno odkryte, a także współczesne interpretacje tradycyjnej muzyki żydowskiej” – mówi Maria Sławek, współkuratorka festiwalu i prezeska Instytutu Mieczysława Wajnberga.
Festiwal rozpocznie się 12 maja koncertem zatytułowanym “Muzyka Wielkiej Synagogi” w wykonaniu organisty Jakuba Stefka i zespołu wokalnego Match Match Ensemble pod dyrekcją Lilianny Krych. W kolejny weekend, 18 maja – podczas Nocy Muzeów – wystąpią skrzypaczka Maria Sławek i pianista Łukasz Chrzęszczyk. Festiwal zakończy się 2 czerwca koncertem Poldowski String Quartet.
Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner w Tykocinie
Festiwalowi towarzyszyć będą wydarzenia edukacyjne – wykład dr Jakuba Stefka zatytułowany “Muzyczny świat przedwojennej muzyki synagogalnej” i oprowadzanie po Wielkiej Synagodze, prowadzone przez Renatę Makarską z Muzeum Podlaskiego-Oddziału w Tykocinie.
Patronką festiwalu jest Rebeka (Rywka) Tiktiner – urodzona w Tykocinie w XVI wieku uczona talmudystka i autorka literatury religijnej adresowanej do kobiet, a także kilku pieśni do dziś śpiewanych z okazji święta Simchat Tora.
“Rywka Tiktiner jest dla mnie symbolem Tykocina, którego już nie ma. Jedną z najwybitniejszych kobiet urodzonych właśnie tutaj, która w czasach, kiedy bardzo niewiele osób potrafiło pisać i czytać, stworzyła poradnik zawierający zasady moralnego postępowania. Upamiętniając jej imię, odwołujemy się do przeszłości tego wyjątkowego miasteczka” – opowiada Maria Sławek, skrzypaczka i kuratorka festiwalu.
Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner to kolejna inicjatywa organizowana przez Instytut Mieczysława Wajnberga we współpracy z Muzeum Podlaskim w Białymstoku-Oddział w Tykocinie. Jesienią 2023 roku w Wielkiej Synagodze odbył się koncert Marii Sławek, Lutosławski Quartet i Tomasza Januchty. W marcu br. album “TIKTIN” zawierający dźwiękowy zapis tego koncertu ukazał się w serwisach streamingowych i na płycie CD.
Partnerem festiwalu jest Muzeum Podlaskie–Oddział w Tykocinie. Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Patronem honorowym wydarzenia jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Patronat medialny nad wydarzeniem objęli TVP Białystok i POLMIC.PL.
Wstęp na wszystkie wydarzenia festiwalu jest bezpłatny.
FESTIWAL MUZYKI ŻYDOWSKIEJ IM. RYWKI TIKTINER W TYKOCINIE – PROGRAM:
12.05.2024 (niedziela), g. 18:00
MUZYKA WIELKIEJ SYNAGOGI
Wystąpią:
Wojciech Parchem – tenor
Jakub Stefek – organy
Match Match Ensemble – zespół wokalny pod dyrekcją Lilianny Krych
Program koncertu:
Jehan Alain (1911-1940)
“L’anne liturgique Israelite”
Louis Lewandowski (1821-1894)
“Preludium op. 37 nr 3”
“Sochati lach”
Dawid Ajzensztadt (1890-1942)
“Sh’chulo achulo”
“Tsomo l’cho nafshi”
“Ki lo noeh”
“L’cho dodi”
Gerszon Efros (1890-1978)
“Pastorale hebraique”
“Ot’cha Edrosh”
“Hashkiwenu”
Koncert poprzedzi:
Wykład „Muzyczny świat przedwojennej muzyki synagogalnej” – dr Jakub Stefek, organista i badacz muzyki żydowskiej
18.05.2024 (sobota), g. 20:30
NIGUNIM
Wystąpią:
Maria Sławek – skrzypce
Łukasz Chrzęszczyk – fortepian
Program koncertu:
Mieczysław Wajnberg
“Rapsodia na tematy mołdawskie op.47/3”
“Dwa utwory bez słów: Andantino, Larghetto”
Felix Mendelssohn
“Sonata na skrzypce i fortepian f-moll op.4”
Ernest Bloch
Suita „Baal shem”
Romuald Twardowski
“Niggunim. Melodie Chasydów”
Joseph Achron
“Hebrew melody”
Henryk Wieniawski
“Fantaisie orientale”
Podczas wieczoru będzie można nabyć płytę “TIKTIN” nagraną w październiku 2023 roku w Wielkiej Synagodze w Tykocinie.
2.06.2024 (niedziela), g. 18:00
KOL NIDREI
Wystąpią:
Poldowski String Quartet:
Marta Piórkowska – skrzypce
Agata Krystek – skrzypce
Damian Kułakowski – altówka
Mateusz Błaszczak – wiolonczela
Program koncertu:
Franz Schubert
Kwartet smyczkowy nr 13 a-moll „Rosamunde”
Mieczysław Wajnberg
Kwartet smyczkowy op.27
John Zorn
Kol Nidre
Kwartet smyczkowy d-moll
Koncert poprzedzi:
Oprowadzanie po Wielkiej Synagodze – Renata Makarska i pracownicy Muzeum Podlaskiego–Oddział w Tykocinie.
