Dr hab. Przemysław Czarnek, prof. KUL, Minister Edukacji i Nauki, dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, rektor Politechniki Białostockiej, prof. dr hab. inż. Zbigniew Pater, rektor Politechniki Lubelskiej oraz prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik, rektor Politechniki Rzeszowskiej 17 marca 2023 roku na wspólnym briefingu w Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej przedstawili najważniejsze idee Politechnicznej Sieci Via Carpatia, która już wzbudziła olbrzymie zainteresowanie uczniów, studentów i naukowców z województwa podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego. Każda z uczelni na realizację zadań Sieci otrzymała po 9 990 546 zł.
Politechniczna Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego to wspólny projekt Politechniki Białostockiej, Politechniki Lubelskiej i Politechniki Rzeszowskiej pod auspicjami Ministra Edukacji i Nauki. Jego głównymi celami są wspieranie kształcenia oraz rozwój i komercjalizacja nauki w województwach Ściany Wschodniej. Spotkanie w Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej z Ministrem było okazją do przekazania informacji o postępach wspólnych działań trzech uczelni technicznych w ramach Sieci.
– Wspólnie z profesorem Zbigniewem Paterem, Rektorem Politechniki Lubelskiej i profesorem Piotrem Koszelnikiem, Rektorem Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza dowodzimy projektem Politechniczna Sieć Via Carpatia – mówi dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, rektor Politechniki Białostockiej. – Ten projekt ruszył 1 października 2022 roku i obejmuje współpracę uczelni w trzech obszarach – kształcenia, nauki i komercjalizacji. Ten projekt to jest sieć uczelni, ale każda z naszych uczelni ma też sieć powiązań ze szkołami ponadpodstawowymi, a także z licznymi przedsiębiorstwami i instytucjami otoczenia społeczno-gospodarczego. Te wszystkie jednostki znalazły się w jednej silnej sieci. Politechniczna Sieć Via Carpatia działa od kilku miesięcy, ale ma już za sobą szereg działań. Wspomnę choćby o tych, które zrealizowaliśmy w obszarze kształcenia. W ramach działania pod hasłem” Z techników na Politechnikę” zorganizowaliśmy aż 270 godzin zajęć dla uczniów techników, w których łącznie wzięło udział 2400 osób z całej Polski Wschodniej. To były zajęcia praktyczne na terenie uczelni, a także wykłady i ciekawe zajęcia na terenie techników. W ramach działania „Wyrównać szanse” zrealizowaliśmy aż 4 150 dodatkowych godzin dydaktycznych z takich przedmiotów jak matematyka, fizyka, chemia, przedmioty kierunkowe, przeznaczonych dla nowo przyjętych studentów na wszystkie trzy uczelnie, a przedmioty te miały ułatwić im studiowanie na kierunkach technicznych, no i oczywiście pomóc uzyskać wykształcenie inżynierskie Politechniczna Sieć Via Carpatia to wiele innych działań i projektów, o których na bieżąco informujemy.
– Jestem pod wielkim wrażeniem zaangażowania Rektor Politechniki Białostockiej i Rektorów Politechniki Lubelskiej i Rzeszowskiej – mówi dr hab. Przemysław Czarnek, prof. KUL, Minister Edukacji i Nauki. – To jest ich projekt, to oni wymyślili Politechniczną Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, to oni wymyślili współpracę w ramach Via Carpatia. My jesteśmy tylko po to, żeby to wspomagać i jeszcze bardziej finansować, bo ta współpraca pomiędzy politechnikami już przynosi konkretne, wymierne efekty. Współpraca pomiędzy politechnikami w Białymstoku, Lublinie i Rzeszowie wzdłuż Via Carpatia to jest przyszłość Polski Wschodniej to jest przyszłość znakomitego kształcenia technicznego na naszych znakomitych uczelniach.
Politechnika Lubelska w tym projekcie jest liderem w dziedzinie szeroko pojętej nauki.
– W ramach działalności naukowej realizujemy trzy zadania badawcze – wymienia prof. dr hab. inż. Zbigniew Pater, rektor Politechniki Lubelskiej. – Pierwsze z nich to „Naukolatek – nastoletni naukowiec”. Zakończyliśmy pierwszy nabór. Zgłosiło się 49 osób, uczniów szkół ponadpodstawowych, którzy mogą uzyskać grant w wysokości do 10 tys. zł. Nabór jest w dwóch turach w ciągu roku. Łącznie możemy przyznać ten grant 60 osobom. Teraz trwa po prostu wybór konkretnych laureatów pierwszego konkursu. Drugie działanie to „Po sąsiedzku – międzyuczelniane staże badawcze” i dotyczy staży, które realizowane są w sąsiedniej politechnice. Rocznie w każdej z uczelni mogą się odbywać staże w wysokości 22 osobomiesięcy. W pierwszym naborze zgłosiły się osoby na łączną sumę 90 osobomiesięcy. Przyznaliśmy 51 osobomiesięcy staży, a więc 77 proc. sumy przewidzianej na bieżący rok. Będzie jeszcze drugi nabór i trzecie działanie, które skierowane jest do naszych najwybitniejszych naukowców. To „Iskra – budowanie międzyuczelnianych zespołów badawczych”. Ten program cieszył się ogromnym powodzeniem. Zgłosiły się aż 24 takie międzyuczelniane zespoły badawcze. Niestety, mogliśmy przyznać tylko sześć takich grantów. Drugie sześć jest w rezerwie. I tutaj patrzę takim okiem jeszcze na pana ministra proszącym, bo może uda się te dodatkowych sześć projektów zrealizować. Proszę państwa, te projekty mają się zakończyć wnioskowaniem o duże projekty unijne albo NCBiR-owskie. Wszystko jest naprawdę na dobrej drodze.
Nad rozwojem komercjalizacji efektów badań naukowych i wynalazczości, także wśród uczniów szkół ponadpodstawowych czuwa Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza.
– Droga Via Carpatia łączy trzy miasta, trzy politechniki, także w zakresie komercjalizacji – podkreśla prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik, Rektor Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza. – Te trzy politechniki – Politechnika Lubelska, Rzeszowska i Białostocka stanowią bardzo duży udział jeżeli chodzi o rozwiązania, zastrzeżenia i patenty, więc uważamy, że my mamy doświadczenie, mamy potencjał, aby zajmować się komercjalizacją – właśnie te trzy uczelnie. Wychodzimy z jednym zadaniem również do młodych ludzi w ramach programu „BIZNAK” identyfikujemy osoby w szkołach średnich, które mogłyby próbować swoje pomysły komercjalizować, realizować wspólnie z nami i w tym obszarze wyłonionych zostało kilkanaście zespołów, które będą zajmować się tego typu działaniami. Drugie zadanie pod nazwą „Komercjalizuj z sąsiadem” dotyczy wykorzystania naszych potencjałów, już zastrzeżonych rozwiązań i próby przedstawienia oferty na polu przemysłowym, bo przecież wiemy, że część rozwiązań z Rzeszowa nie da się być może skomercjalizować w Rzeszowie, bo nie ma takiego potencjału przemysłowego, a być może da się skomercjalizować na Podlasiu i w drugą stronę. W tym momencie identyfikujemy zapotrzebowanie rynku. I trzeci obszar IKANET – dotyczący identyfikacji kluczowych obszarów. Jesteśmy w trakcie identyfikacji naszych potencjalnych możliwości i niedługo będzie ogłoszony program pod nazwą InnoSpin, który powinien połączyć nasze potencjały i nasza oferta w tym momencie stanie się ofertą bardziej kompletną, łatwiejszą do identyfikacji dla przemysłu. Dzięki temu będziemy mogli zrealizować sprzedaż naszych pomysłów i doprowadzić do wykorzystania ich w praktyce.
Relacjom Rektorów z Politechniki Białostockiej, Lubelskiej i Rzeszowskiej bardzo uważnie przysłuchiwał się Minister Edukacji i Nauki.
– Co łączy Białystok, Lublin i Rzeszów? – pyta retorycznie dr hab. Przemysław Czarnek, prof. KUL, Minister Edukacji i Nauki. – Są to stolice Polski Wschodniej, stolice rozwijające się bardzo prężnie. Są to również miasta, w których działają trzy znakomite Politechniki – Białostocka, Lubelska i Rzeszowska. I są to trzy miasta, które za chwilkę będą połączone znakomitą drogą Via Carpatia, miasta przy Via Carpatia. Ale są to też miasta, w których rektorzy tych uczelni wykazują się po pierwsze bardzo dużą kreatywnością, po drugie bardzo dużą przedsiębiorczością, a po trzecie czymś, czego nam brakuje na co dzień – wspaniałą współpracą. Politechniczna Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego to przede wszystkim znakomita współpraca trzech politechnik na ścianie wschodniej naszego kraju. I to daje nam już na starcie bardzo duży optymizm i wielką nadzieję, że ta współpraca trzech politechnik w Białymstoku, Lublinie i Rzeszowie będzie się rozwijała, a Minister Edukacji i Nauki jest od tego, żeby tego rodzaju projekty wspierać, jak tylko się da. W związku z tym przekazaliśmy odpowiednią liczbę środków na Politechniczną Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, ale skoro pan rektor Pater mówi, że trzeba jeszcze na 6 projektów w ramach Iskry po 2 projekty czy po milionie na uczelnię, to z tego miejsca, z Białegostoku deklaruję, że te 3 miliony już są, panie Rektorze, przyznane na kontynuowanie i na rozszerzenie tego znakomitego projektu współpracy trzech politechnik. Ale też mogę państwu zadeklarować, że będziemy tę współpracę rozwijać, wzmacniać również finansowo, bo to daje poważne efekty i to tylko na przestrzeni tych kilku miesięcy, od kiedy państwo w ramach Politechnicznej Sieci Via Carpatia współpracujecie. Gratuluję państwu Rektorom, gratuluję wszystkim naukowcom, pracownikom naszych trzech politechnik, gratuluję studentom i wszystkim, którzy biorą czynny udział w tym projekcie, projekcie, który się zaczyna i który się będzie bardzo dynamicznie rozwijał.
Minister Edukacji i Nauki przekazał informację o wsparciu finansowym dla uczelni współtworzących Politechniczną Sieć Via Carpatia.
Politechnika Białostocka otrzyma 22 009 266,02 zł, z czego 11 960 500 zł to zwiększenie subwencji z przeznaczeniem na podwyższenie wynagrodzeń pracowników uczelni, 9 990 546 zł na zadanie zlecone pn. „Politechniczna Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego” i 58 220,02 zł na program „Doktorat wdrożeniowy”.
Politechnika Lubelska otrzyma 20 017 386,04 zł, z czego 9 910 400 zł to zwiększenie subwencji z przeznaczeniem na podwyższenie wynagrodzeń pracowników uczelni, 9 990 546 zł na zadanie zlecone pn. „Politechniczna Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego” i 116 440,04 zł na program „Doktorat wdrożeniowy”.
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza otrzyma 23 460 197,01 zł, z czego 13 239 500 zł to zwiększenie subwencji z przeznaczeniem na podwyższenie wynagrodzeń pracowników uczelni, 9 990 546 zł na zadanie zlecone pn. „Politechniczna Sieć Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego” i 230 151,01 zł na program „Doktorat wdrożeniowy”.
Rektor Politechniki Białostockiej otrzymała od Ministra Edukacji i Nauki Dyplom Uznania „w podziękowaniu za zasługi w dziedzinie dydaktycznej i naukowej, inspirowanie studentów do zdobywania i pogłębiania wiedzy.”
Wspólne spotkanie Rektorów trzech uczelni technicznych ze Ściany Wschodniej z Ministrem Edukacji i Nauki to przybliżenia społeczeństwu konkretnych działań, jakie mają miejsce po prawej stronie Wisły, działań kreowanych z myślą o przyszłych pokoleniach młodych Polaków, którzy mogą zdobywać wykształcenie blisko rodzinnego domu i podejmować pracę na miejscu, w przedsiębiorstwach, które będą potrafiły wykorzystać potencjał nauki będący wręcz na wyciągnięcie ręki.
