ZAUSZNICE, Daniłowo Małe, gm. Łapy, woj. podlaskie, wczesne średniowiecze, 2. poł., XI–XI/XII w., srebro, śr. kabłąka 2,4 cm, średnica paciorków 0,9-1 cm.
Zausznice to najpiękniejsze i najbardziej efektowne ozdoby głów słowiańskich elegantek. Były one przyczepiane po kilka sztuk (do sześciu) do paska ze skóry lub tkanin, do chust bądź innych strojów głowy. Jednymi z najciekawszych przykładów biżuterii są zausznice określane w literaturze przedmiotu jako koszyczkowate bądź też kijowskie. Kilka egzemplarzy zostało znalezionych w grobie dorosłej kobiety pochowanej na nekropoli w Daniłowie Małym. Kunsztowne wykonanie ozdób z cennego surowca – srebra i ich liczebność świadczą o prestiżowej i elitarnej pozycji społecznej noszącej je osoby. Są one zbudowane z kabłąka o kolistym przekroju, wykonanego z niezdobionego, gładkiego drutu o jednym końcu prosto ściętym, drugim zwiniętym w pętelkę do zapinania.
Muzeum Podlaskie w Białymstoku Prezentuje Zabytek Miesiąca – listopad 2025
Dolna część kabłąka jest ozdobiona trzema ażurowymi, kulistymi paciorkami, pięknie zdobionymi filigranem i granulacją, oddzielonych od siebie dookolnym oplotem, wykonanym z filigranowego drutu. Paciorki miały misternie wykonany splot, który układał się w powtarzalny, symetrycznie rozmieszczony wzór czteropłatkowej rozetki. Te wspaniałe, znalezione na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Daniłowie Małym, srebrne ozdoby demonstrują bardzo wysoki poziom rozwoju rzemiosła jubilerskiego Rusów, zainspirowanych ekskluzywnymi wyrobami z terenów Cesarstwa Wschodniorzymskiego i Wielkich Moraw.
Źródło: Muzeum Podlaskie
