Lekarze radiolodzy i ortopedzi z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku (UMB) kilka dni temu wykonali nowatorskie zabiegi embolizacji naczyń w stawie kolanowym u trzech pacjentek z przewlekłym zapaleniem i bólem. Już dzień po zabiegu pacjentki poczuły znaczną poprawę i zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Embolizacja tętnic stawu kolanowego to zabieg polegający na wprowadzeniu cienkiego cewnika do naczyń krwionośnych, aby dotrzeć do obszaru objętego bólem i zredukować przepływ krwi w nieprawidłowych naczyniach, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego i bólu. Dzięki temu pacjenci nie muszą stale przyjmować leków przeciwbólowych, zastrzyków do stawów czy mogą uniknąć operacji. Metoda ta nosi nazwę TAME (Transcatheter Arterial MicroEmbolization), została opracowana przez dr Yuji Okuno i choć jest znana na świecie od co najmniej 10 lat, wciąż jest udoskonalana. Teraz pojawił się w Polsce nowy rozpuszczalny materiał do embolizacji naczyń. Materiał ten powoduje czasowe zamknięcie zmienionego chorobowo naczynia, przez co zmniejsza się stan zapalny i ustępuje ból. I właśnie pierwsze takie zabiegi w Polsce – embolizacje tętnic kolankowych (GAE) z wykorzystaniem tego nowego materiału – mikrosfer Nexsphere-F – wykonane zostały 6 lutego w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Białymstoku. W Pracowni Radiologii Interwencyjnej Zakładu Radiologii do zabiegu stanęli wspólnie radiolodzy: dr Paweł Michalak, dr Radosław Zawadzki we współpracy z dr Janem Kirylukiem oraz dr Thomasem Wentą, lekarzami z Kliniki Ortopedii USK.
Nowatorski zabieg w USK w Białymstoku – embolizacja naczyń w stawie kolanowym
Zabiegi przeprowadzono u trzech pacjentek, które od lat zmagały się z silnym bólem stawów kolanowych. U dwóch dolegliwości spowodowane były zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową, i nie ustępowały mimo stosowania leczenia farmakologicznego oraz zabiegów artroskopowych. U trzeciej pacjentki dolegliwości bólowe pojawiły się po przebytej endoprotezoplastyce stawu kolanowego. Już dzień po zabiegu wszystkie trzy pacjentki potwierdziły znacznie zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Embolizacja tętnic kolankowych (GAE) to minimalnie inwazyjny zabieg wewnątrznaczyniowy, którego celem jest zmniejszenie stanu zapalnego błony maziowej i znaczące złagodzenie dolegliwości bólowych. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, przez kilkumilimetrowe nakłucie w skórze. Polega na wprowadzeniu cewnika do drobnych tętnic okolicy stawu kolanowego, wykonaniu badania angiograficznego, które pozwala na identyfikację obszarów dotkniętych chorobą. Następnie pod kontrolą rentgenowską wstrzykiwane są mikrosfery, które blokują drobne naczynia tętnicze, zmniejszając w ten sposób przepływ krwi do obszaru objętego stanem zapalnym, co powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Badania wykazały, że rozwój bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawów działa w pętli sprzężenia zwrotnego, w której ból jest wynikiem stanu zapalnego o niskim poziomie. Stan zapalny uwalnia substancje chemiczne do krwi, co następnie powoduje tworzenie się nowych patologicznych naczyń krwionośnych w kolanie. Rozwój nowych naczyń krwionośnych powoduje dodatkowo większy ból oraz stan zapalny i rozpoczyna cykl od nowa. Stopień tworzenia się nowych naczyń krwionośnych jest bezpośrednio związany z nasileniem bólu. Embolizacja tętnic kolankowatych polega na użyciu mikroskopijnych sfer, które blokują powstawanie nowych naczyń krwionośnych i przerywają pętlę sprzężenia zwrotnego prowadzącą do stanu zapalnego i bólu. Pozwala to pacjentom zminimalizować ilość leków przeciwbólowych oraz iniekcji dostawowych, których potrzebują, jednocześnie znacznie zwiększając komfort ich życia.
Embolizacja tętnic kolana jest niechirurgiczną alternatywą leczenia dla pacjentów z bólem kolana spowodowanym chorobą zwyrodnieniową stawów, u których leczenie zachowawcze takie jak stosowanie leków przeciwzapalnych lub iniekcji dostawowych nie powiodło się bądź długoterminowo przynosi niesatysfakcjonujące rezultaty. To również metoda polecana pacjentom, którzy nie chcą poddać się operacji wymiany stawu kolanowego lub nie kwalifikują się do niej.
W najbliższej przyszłości dr Paweł Michalak oraz dr Radosław Zawadzki we współpracy z Dr Janem Kirylukiem oraz Dr Thomasem Wentą planują rozszerzyć zakres zabiegów na leczenie podobnych schorzeń związanych z chorobą zwyrodnieniową w obrębie stawów: barkowych, łokciowych, a także w przewlekłym bólu małych stawów np. okolic nadgarstka, czy przy dolegliwościach bólowych z zapaleniem przyczepów ścięgnistych okolicy łokcia (łokieć tenisisty/golfisty), stawów biodrowych, spojenia łonowego, zapaleniem ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego np. u osób aktywnie uprawiających sport.
Należy podkreślić, iż zabiegi TAME oferowane przez białostockich specjalistów mają szansę stać się jedną z kluczowych metod leczenia przewlekłego bólu stawowego, dając pacjentom nadzieję na życie bez bólu – bez natychmiastowej operacji i bez długiej rehabilitacji.
